ویتامین C (اسید اسکوربیک)

ویتامین C (اسید اسکوربیک) دسته دارویی:ویتامین محلول در آب ویژگی ها و اثرات: ویتامین C، یک ویتامین محلول در آب ضروری برای سنتز و نگهداری کلاژن و مواد داخل سلولی بافتهای بدن، عروق خونی، غضروف، استخوانها، دندانها، پوست و تاندونها می باشد. برای ترمیم زخم و مقاومت در برابر عفونت لازم است. آنتی اکسیدانی قوی و عامل احیاء کننده اساسی برای بسیاری از فعالیت های آنزیمی سلول و فرآیند های نقل و انتقال الکترون می باشد. در متابولیسم کربوهیدراتها، تبدیل اسید فولیک به اسید فولینیک ، متابولیسم فنیل آلانین و تیروزین و در حفظ تون و یکپارچگی عروق نقش مهمی ایفاء می کند. از آنجایی که بدن انسان قادر به سنتز ویتامین C نمی باشد، بنابراین باید آن را به صورت روزانه و از منابع خارج از بدن تامین نماید. فارماکوکینتیک: اسید اسکوربیک به راحتی از دستگاه گوارش جذب می شود و به طور وسیعی در بافتهای بدن توزیع می گردد. غلظت خونی اسید آسکوربیک با افزایش دوز دارو افزایش می یابد و هنگامی که مقادیر دریافت روزانه به 90 تا 150 میلی گرم برسد، غلظت خونی دارو به سطح ثابت می رسد. ذخیره این ویتامین در یک فرد سالم حدود 5/1 گرم است و میزان این ذخیره درصورتیکه دریافت روزانه این ویتامین به 200 میلی گرم برسد، افزایش می یابد. غلظت ویتامین C در لکوسیتها و پلاکتها از غلظت آن در پلاسما و اریتروسیت ها بیشتر است. اسید آسکوربیک به صورت برگشت پذیر به دهیدروآسکوربیک اسید متابولیزه می گردد. مقداری از این ویتامین نیز به ماده غیر فعال آسکوربات 2 - سولفات و همچنین اسید اگزالیک تبدیل می گردد که از راه ادرار دفع می شوند. مقادیری از اسید اسکوربیک که مازاد نیاز بدن است دست نخورده از راه ادرار دفع می گردد. این مساله هنگامی اتفاق می افتد که میزان دریافت روزانه دارو از 200 میلی گرم بیشتر باشد. این ویتامین از جفت عبور می کند و در شیر نیزترشح می شود. ویتامین C توسط همودیالیز از بدن خارجمی شود. موارد مصرف: در پیشگیری و درمان اسکوروی، به عنوان آنتی اکسیدان در فرمولاسیون فرآورده های دارویی و صنایع غذایی، همراه با دفروکسامین در درمان تالاسمی (به منظور افزایش خاصیت شلات کننده دفروکسامین ) در فقر آهن به منظور افزایش جذب گوارشی آهن، مت هموگلوبینمی و نیز برای اسیدی کردن ادرار بکار می رود. همچنین گفته می شود در موارد زیر این ویتامین موثر است، اگر چه باید مطالعات بیشتر برای اثبات این گفته صورت گیرد: آلزایمر، آترواسکلروز، سرطان، سرماخوردگی، ترومبوسیتوپنی، پره اکلامپسی، بهبود زخم، آسم مقدار و نحوه تجویز: درمان: بالغین: mg500 150 روزانه از راه خوراکی، تزریق عضلانی یا وریدی در یک تا دو دوز تجویز می شود. کودکان: mg300100 روزانه از راه خوراکی، تزریق عضلانی و یا وریدی در دوزهای منقسم تجویز می شود. پروفیلاکسی: بالغین: mg 60 45 روزانه از راه خوراکی، تزریق عضلانی و یا وریدی تجویز می شود. کودکان: mg50 20 روزانه از راه خوراکی، تزریق عضلانی و یا وریدی تجویز می شود. اسیدی کننده ادرار: بالغین: g 20 4 روزانه از راه خوراکی، تزریق عضلانی و یا وریدی تجویز می شود. همراه با دفروکسامین: 200 100 میلی گرم روزانه به منظور افزایش خاصیت شلات کنندگی دفروکسامین به کار می رود. موارد منع مصرف: مصرف سدیم اسکوربات در بیماران با محدودیت دریافت سدیم و مصرف کلسیم اسکوربات در بیمارانی که دیژیتال دریافت می کنند.. موارد احتیاط: تجویز دوزهای زیاد در بیماران با کمبود G6PD ، هموکروماتوز، تالاسمی، آنمی داسی شکل، بیماران مستعد نقرس یا سنگهای کلیه باید با احتیاط صورت گیرد. بارداری و شیردهی: گروه A. درصورت مصرف بیش از مقادیر توصیه شده درگروه C قرار می گیرد. بی ضرری مصرف دارو در مادران شیرده ثابت نشده است و باید با احتیاط مصرف شود. عوارض جانبی: در دوزهای معمول دارو به خوبی تحمل می شود. در دوزهای بالا عوارض جانبی عبارتند از: تهوع، اسهال، استفراغ، سوزش سر دل، کرامپ شکمی، سر درد، بی خوابی، سوزش ادرار، کریستالوری، هیپراوریسمی، فرسایش دندان با مصرف طولانی مدت قرص های جویدنی. در مورد فرآورده تزریقی، درد خفیف در محل تزریق، سرگیجه، غش و ضعف در صورت تزریق سریع وریدی، ترومبوز وریدهای عمقی دیده می شود. تداخلات دارویی: دوزهای بالای ویتامین C ممکن است اثرات هیپوپروترومبینمی ضد انعقاد های خوراکی را کاهش دهد. همچنین دفع سالیسیلات ها را کاهش می دهد. مصرف طولانی دوز های بالای ویتامین Cممکن است سطح خونی پروپرانولول و استامینوفن را کاهش دهد. ویتامین Cمیزان بروز تحمل به نیترات ها را نیز کاهش می دهد. توصیه ها: ویتامین C تزریقی با تعدادی از داروها ناسازگار است. بهتر است قبل از مصرف با دکتر داروساز مشورت گردد. اسید آسکوربیک داخل وریدی را می توان با محلولهای وریدی رقیق نموده و به صورت انفوزیون مداوم تجویز نمود. بسته بندی: قرص های جویدنی 250 میلی گرمی در 5 طعم میوه ای، جعبه 30 عددی